Tedarik Zincirinde Dagıtım Ağları Kavramı

Tedarik Zincirinde Dağıtım Ağları Nedir

Dağıtım, bir tedarik zincirinde, bir ürünün tedarikçi aşamasından müşteri aşamasına ulaşması için ta depolanması adımlarıdır. Dağıtım tedarik zincirinin 5 aşaması olan müşteri, perakendeci, dağıtımcı, imalatçı, ve tedarikçi aşamalarından herhangi ikisi arasında gerçekleşebilir. Ham maddeler tedarikçilerden imalatçılara ve nihai ürünler ise imalatçılardan müşterilere taşınır. Dağıtım maliyet ve müşteri memnuniyetini doğrudan etkiler ve bu yüzden karlılığın devamını sağlar.

Tedarik zincirinde dağıtım ağı tercihi düşük maliyetten yüksek servis düzeyi ve hızlı sipariş karşılamaya kadar birçok tedarik zinciri amacını gerçekleştirmekte kullanılabilir

Tedarik Zincirinde Dağıtım Ağları Çeşitleri

* Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı Doğrudan Sevkiyat

* Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı Doğrudan Sevkiyat ve Ulaşım Sırasında Birleştirme

* Depolamanın Dağıtıcı (distributor) Tarafından Yapıldığı ve Paket Taşıyıcı Tarafından Teslimat

* Depolamanın Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı Son Mil Teslimat

* Depolamanın İmalatçı veya Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar

* Depolamanın Perakendeci Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar

1.Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı Doğrudan Sevkiyat

Bahsi geçen başlık altında, perakendecilerin müşterilerden siparişler alması yolu ile başlayan sürecin, perakendecinin imalatçılara siparişi iletmesi ile devam edip son aşamada imalatçıların aldığı siparişleri doğrudan müşterilere iletmesi ile sonlanmaktadır. Bu süreçte stok tutan basamak imalatçı olarak gözükmektedir.

Bu süreci kullanan uluslararası pazarda ticaretini sürdüren şirketlere bakarsak birkaç şirket öne çıkmaktadır. Bu şirketler 

*DELL

*Online olarak ticari işlemler gerçekleştiren şirketler ise eBags, aynı DELL firması gibi çalışmaktadır.

*Yine online perakendecilik yapan Nordstrom.com da aldığı siparişleri, imalatçılarına ileterek ve imalatçılardan müşterilerine gitmesini sağlamaktadır. Ancak bazı ürünlerin taşımasını kendisi gerçekleştirmektedir.

*Grainger

2. Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı Doğrudan Sevkiyat ve Ulaşım Sırasında Birleştirme

Uygulanan bu süreçte stok faaliyetleri ile imalatçı ilgilenirken perakendeciler yine bilgi akışını sağlamaktadır. Ancak bu süreçte taşıma faaliyetleri değişkenlik göstermektedir. Bu değişkenlik imalatçı tesislerin ürettikleri parçaları bir ortak bir tesiste toplamaları ve bu tesisten müşterilere iletmeleridir. Genellikle montaj işleri yapan firmalar, ya da müşteri istekleri doğrultusunda farklı özellikli şirketler tarafından kullanılan bir süreçtir.

Özellikle bilgisayar şirketleri ve otomotiv şirketlerini bu sürece katabiliriz. Spesifik örnekler vermek gerekirse;

* DELL ve SONY şirketlerini örnek verebiliriz. Bu sürece uygun olarak müşterilerin perakende şirketine talep ettiği farklı marka parçaları ileten bilgisayarlar örneğini verebiliriz. Burada müşterinin SONY’nin monitörünü isterken kasa kısmının DELL markasından olmasını talep etmektedir. Bu gibi satışlarda bu süreçler kullanılmaktadır.

* Diğer bir örnek olarak otomotiv sektöründen örnek verebiliriz. Müşterilerin talepleri doğrultusunda istedikleri ek özellikleri barından otomobil üretimini ilgili tedarikçiler vasıtası ile ürettirip getirterek ardından ortak bir tesiste montajını sağlayarak müşterilere iletmektedir.

3. Depolamanın Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı ve Paket Taşıyıcı Tarafından Teslimat

Bu süreçte, müşterilerden alınan siparişler ara şirketler tarafından stokta tutulur ve paket taşıyıcılar ile teslimi yapılır. İmalatçı şirketler ara dağıtım noktalarına ürünleri gönderir. Bu sürece en belirgin örnekler;

* Amazon.com ve Grainger’dir.

Bu süreçteki en büyük dezavantaj ara dağıtım şirketlerinin büyük miktarlarda stoklara maruz kalmalarıdır. Yukarıda örnek verilen şirketlerden amazon.com Grainger’ den farklı olarak dağıtım şirketi kullanmayıp doğrudan dağıtım süreçlerini kullanmaktadır.

4.Depolamanın Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı Son Mil Teslimat

Bu süreçte imalatçılar tarafından üretilen ürünler, perakendeciler tarafından stok edilir. Burada 3. süreçten farkı, 3. süreçte depolama yine dağıtıcılar tarafından stok edilirken, teslim şekli paketçiler tarafından yapılmaktadır. Ancak bu süreçte dağıtıcılar son mil teslimlerini de kendileri yapmaktadır. Bu süreç için belli başlı örnekleri işlersek Bunlar;

* Migros

* Webvan

* Peapod

* Alberston

Gibi şirketleri örnek verebiliriz. Bu süreci özellikle hızlı tüketim malları hizmetleri veren şirketler kullanmaktadır. Bakkallar ile çalışan Webvan, Peapod ve Alberston dağıtıcı şirket olarak son mil satıcılarına(bakkallara) ulaşarak süreci sonlandırılmaktadır.

5. Depolamanın İmalatçı veya Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar

Bu süreçte müşterilerden alınan ihtiyaçlardan doğrultusunda imalatçılara ulaşan siparişler üretilerek, ortak bir ara dağıtım noktasına gönderilmektedir. Bu sürecin diğerlerinden en büyük farkı, depolamanın hem imalatçı tarafından hem de dağıtıcı tarafından yapılıyor olmasıdır.

Bu süreçteki diğer bir önemli faaliyet ise çapraz noktaların varlığıdır. İmalatçılardan gelen ürünlerin belirlenmiş yerlerde oluşturulan müşteriye teslim noktalarına ürünlerin gönderimi için bir çapraz nokta oluşturulur ve bu noktalardan müşteri teslim noktalarına gönderilir.

* Bu sürece verilecek en belirgin örnek 7-Eleven’dır. Bu süreci etkin kullanan 7-Eleven çapraz noktalara gönderdiği ürünleri günlük olarak kendi şubelerine göndermektedir. Bu süreçte stoklar perakendeciler tarafından tutulur.

* Grainger

6. Depolamanın Perakendeci Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar

Bu süreçte imalatçılar ürettikleri ürünleri perakende mağazalarına gönderir ve stoklar perakendeciler tarafından tutulur. Müşteriler ise bu perakende mağazalarına gelerek ürün alışverişleri gerçekleştirirler. Bu sürecin en büyük avantajı, müşterilere cevap sürelerinin ve ürün teslimlerini diğer süreçlere göre daha hızlı olmasıdır. Buna örnek olarak ise,

* Grainger ve Albertsons

Teşekkürler