Tedarik Zincirinde Dağıtım Ağları Nedir
Dağıtım, bir
tedarik zincirinde, bir ürünün tedarikçi aşamasından müşteri aşamasına ulaşması için ta depolanması adımlarıdır. Dağıtım tedarik zincirinin 5 aşaması olan
müşteri, perakendeci,
dağıtımcı, imalatçı, ve tedarikçi aşamalarından herhangi ikisi arasında gerçekleşebilir. Ham maddeler tedarikçilerden
imalatçılara ve nihai ürünler ise imalatçılardan müşterilere taşınır. Dağıtım maliyet ve müşteri memnuniyetini
doğrudan etkiler ve bu yüzden karlılığın devamını sağlar.
Tedarik zincirinde dağıtım
ağı tercihi düşük maliyetten yüksek servis düzeyi ve hızlı sipariş karşılamaya
kadar birçok tedarik zinciri amacını gerçekleştirmekte kullanılabilir
Tedarik Zincirinde Dağıtım Ağları Çeşitleri
* Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı
Doğrudan Sevkiyat
* Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı
Doğrudan Sevkiyat ve Ulaşım Sırasında Birleştirme
* Depolamanın Dağıtıcı (distributor)
Tarafından Yapıldığı ve Paket Taşıyıcı Tarafından Teslimat
* Depolamanın Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı
Son Mil Teslimat
* Depolamanın İmalatçı veya Dağıtıcı
Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar
* Depolamanın Perakendeci Tarafından
Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar
1.Depolamanın İmalatçı Tarafından Yapıldığı Doğrudan Sevkiyat
Bahsi
geçen başlık altında, perakendecilerin müşterilerden siparişler alması yolu ile
başlayan sürecin, perakendecinin imalatçılara siparişi iletmesi ile devam edip
son aşamada imalatçıların aldığı siparişleri doğrudan müşterilere iletmesi ile
sonlanmaktadır. Bu süreçte stok tutan basamak imalatçı olarak gözükmektedir.
Bu
süreci kullanan uluslararası pazarda ticaretini sürdüren şirketlere bakarsak
birkaç şirket öne çıkmaktadır. Bu şirketler
*DELL
*Online olarak
ticari işlemler gerçekleştiren şirketler ise eBags, aynı DELL firması gibi
çalışmaktadır.
*Yine online
perakendecilik yapan Nordstrom.com da aldığı siparişleri, imalatçılarına ileterek
ve imalatçılardan müşterilerine gitmesini sağlamaktadır. Ancak bazı ürünlerin
taşımasını kendisi gerçekleştirmektedir.
*Grainger
2. Depolamanın İmalatçı Tarafından
Yapıldığı Doğrudan Sevkiyat ve Ulaşım Sırasında Birleştirme
Uygulanan
bu süreçte stok faaliyetleri ile imalatçı ilgilenirken perakendeciler yine
bilgi akışını sağlamaktadır. Ancak bu süreçte taşıma faaliyetleri değişkenlik
göstermektedir. Bu değişkenlik imalatçı tesislerin ürettikleri parçaları bir
ortak bir tesiste toplamaları ve bu tesisten müşterilere iletmeleridir.
Genellikle montaj işleri yapan firmalar, ya da müşteri istekleri doğrultusunda
farklı özellikli şirketler tarafından kullanılan bir süreçtir.
Özellikle
bilgisayar şirketleri ve otomotiv şirketlerini bu sürece katabiliriz. Spesifik
örnekler vermek gerekirse;
* DELL ve SONY
şirketlerini örnek verebiliriz. Bu sürece uygun olarak müşterilerin perakende
şirketine talep ettiği farklı marka parçaları ileten bilgisayarlar örneğini
verebiliriz. Burada müşterinin SONY’nin monitörünü isterken kasa kısmının DELL
markasından olmasını talep etmektedir. Bu gibi satışlarda bu süreçler
kullanılmaktadır.
* Diğer bir örnek
olarak otomotiv sektöründen örnek verebiliriz. Müşterilerin talepleri
doğrultusunda istedikleri ek özellikleri barından otomobil üretimini ilgili
tedarikçiler vasıtası ile ürettirip getirterek ardından ortak bir tesiste
montajını sağlayarak müşterilere iletmektedir.
3. Depolamanın Dağıtıcı Tarafından
Yapıldığı ve Paket Taşıyıcı Tarafından Teslimat
Bu
süreçte, müşterilerden alınan siparişler ara şirketler tarafından stokta
tutulur ve paket taşıyıcılar ile teslimi yapılır. İmalatçı şirketler ara
dağıtım noktalarına ürünleri gönderir. Bu sürece en belirgin örnekler;
* Amazon.com ve
Grainger’dir.
Bu
süreçteki en büyük dezavantaj ara dağıtım şirketlerinin büyük miktarlarda
stoklara maruz kalmalarıdır. Yukarıda örnek verilen şirketlerden amazon.com
Grainger’ den farklı olarak dağıtım şirketi kullanmayıp doğrudan dağıtım
süreçlerini kullanmaktadır.
4.Depolamanın Dağıtıcı Tarafından Yapıldığı Son Mil Teslimat
Bu
süreçte imalatçılar tarafından üretilen ürünler, perakendeciler tarafından stok
edilir. Burada 3. süreçten farkı, 3. süreçte depolama yine dağıtıcılar
tarafından stok edilirken, teslim şekli paketçiler tarafından yapılmaktadır.
Ancak bu süreçte dağıtıcılar son mil teslimlerini de kendileri yapmaktadır. Bu
süreç için belli başlı örnekleri işlersek Bunlar;
* Migros
* Webvan
* Peapod
* Alberston
Gibi
şirketleri örnek verebiliriz. Bu süreci özellikle hızlı tüketim malları
hizmetleri veren şirketler kullanmaktadır. Bakkallar ile çalışan Webvan, Peapod
ve Alberston dağıtıcı şirket olarak son mil satıcılarına(bakkallara) ulaşarak
süreci sonlandırılmaktadır.
5. Depolamanın İmalatçı veya Dağıtıcı
Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar
Bu
süreçte müşterilerden alınan ihtiyaçlardan doğrultusunda imalatçılara ulaşan
siparişler üretilerek, ortak bir ara dağıtım noktasına gönderilmektedir. Bu
sürecin diğerlerinden en büyük farkı, depolamanın hem imalatçı tarafından hem
de dağıtıcı tarafından yapılıyor olmasıdır.
Bu
süreçteki diğer bir önemli faaliyet ise çapraz noktaların varlığıdır.
İmalatçılardan gelen ürünlerin belirlenmiş yerlerde oluşturulan müşteriye
teslim noktalarına ürünlerin gönderimi için bir çapraz nokta oluşturulur ve bu
noktalardan müşteri teslim noktalarına gönderilir.
* Bu sürece
verilecek en belirgin örnek 7-Eleven’dır. Bu süreci etkin kullanan 7-Eleven
çapraz noktalara gönderdiği ürünleri günlük olarak kendi şubelerine
göndermektedir. Bu süreçte stoklar perakendeciler tarafından tutulur.
* Grainger
6. Depolamanın Perakendeci Tarafından Yapıldığı ve Müşterinin Malı Gelip Aldığı Ağlar
Bu
süreçte imalatçılar ürettikleri ürünleri perakende mağazalarına gönderir ve
stoklar perakendeciler tarafından tutulur. Müşteriler ise bu perakende
mağazalarına gelerek ürün alışverişleri gerçekleştirirler. Bu sürecin en büyük
avantajı, müşterilere cevap sürelerinin ve ürün teslimlerini diğer süreçlere
göre daha hızlı olmasıdır. Buna örnek olarak ise,
* Grainger ve
Albertsons
Teşekkürler